Unschooling là một phương pháp giáo dục phi cấu trúc, trong đó trẻ em không học theo bất kỳ chương trình học chính thức nào, mà thay vào đó, theo đuổi các sở thích của chúng và học thông qua các trải nghiệm thực tế. Phương pháp này dựa trên ý tưởng rằng trẻ em học tốt nhất khi chúng được tự do khám phá thế giới theo cách riêng của mình.
Nguồn gốc của Unschooling là gì?
Unschooling bắt nguồn từ đầu những năm 1970, khi John Holt, một nhà giáo dục người Mỹ, bắt đầu thử nghiệm các cách giáo dục thay thế cho hệ thống giáo dục truyền thống. Holt tin rằng trẻ em học tốt nhất khi được tiếp xúc với nhiều loại trải nghiệm và được tự do theo đuổi sự tò mò của mình. Ông cũng tin rằng hệ thống giáo dục truyền thống quá cứng nhắc và không đáp ứng được nhu cầu của tất cả trẻ em.
Unschool khác gì so với cách học truyền thống?
Unschooling khác với cách học truyền thống theo nhiều cách quan trọng. Thứ nhất, unschooling không tuân theo một chương trình giáo dục định sẵn. Thay vào đó, trẻ em được tự do chọn chủ đề chúng muốn học và cách chúng muốn học. Phương pháp này cho phép trẻ em học theo tốc độ riêng của mình và khám phá những lĩnh vực mà chúng thực sự đam mê.
Thứ hai, unschooling thường diễn ra bên ngoài môi trường trường lớp truyền thống. Trẻ em có thể học ở nhà, trong các thư viện, bảo tàng hoặc bất kỳ nơi nào khác mà chúng có thể tiếp xúc với nhiều loại trải nghiệm. Điều này cho phép trẻ em học liên quan trực tiếp đến thế giới xung quanh chúng.
Thứ ba, unschooling được dẫn dắt bởi trẻ em. Trong khi cha mẹ có thể cung cấp hướng dẫn và hỗ trợ, chính trẻ em là người chịu trách nhiệm chính về việc học của mình. Điều này giúp trẻ phát triển ý thức tự lập và khả năng học tập suốt đời.
Những hiểu lầm phổ biến về Unschooling
Có một số hiểu lầm phổ biến về unschooling. Một số người tin rằng trẻ em theo phương pháp unschooling thì không được giáo dục tốt như trẻ em theo học ở trường truyền thống. Tuy nhiên, không có bằng chứng nào hỗ trợ cho điều này. Trên thực tế, nhiều nghiên cứu cho thấy trẻ em unschool có thành tích tốt như trẻ em theo học trường truyền thống ở các bài kiểm tra chuẩn hóa và có kỹ năng sống tốt hơn như tự lập, giải quyết vấn đề và giao tiếp.
Một hiểu lầm phổ biến khác là trẻ em unschool sẽ không được xã hội hóa tốt. Tuy nhiên, unschooling cung cấp cho trẻ em nhiều cơ hội để giao lưu với những người khác, bao gồm cả những người lớn khác, trẻ em khác và những người đến từ nhiều nền tảng khác nhau. Trẻ em theo phương pháp unschool thường phát triển các kỹ năng xã hội tốt như cộng tác, giao tiếp và giải quyết xung đột.
Điểm mạnh và hạn chế của Unshoolin
Điểm cộng của Unschool là gì?
Có nhiều điểm cộng mà unschooling cung cấp, bao gồm:
- Unschool là mô phỏng cách “học” của các tỷ phú
Một nghiên cứu của Đại học Pennsylvania đã chỉ ra rằng những người thành đạt, giàu có thường có xu hướng tự học (70%) hoặc học ở những ngôi trường phi truyền thống (30%). Điều này cho thấy rằng việc học trên ghế nhà trường không hoàn toàn là một con đường hẹp để thành công.
- Học theo bản năng tự nhiên con người
Trẻ hứng thú và tập trung từ động lực bên trong thay vì bắt buộc, trẻ tha hồ khám phá thế giới xung quanh không bị giới hạn bởi thời gian hay không gian lớp học.
- Học tự do, không gò bó
Không chỉ học được những điều trẻ đam mê mà còn được tự do khám phá những kiến thức thực tế và ứng dụng hàng ngày. Đây là tiền đề phát triển kiến thức mở tự học và cá nhân hóa
- Bố mẹ có thể tham gia học cùng con cái
Gia đình được gắn kết và chia sẻ nhiều thời gian hơn, con cái được thỏa sức sáng tạo, cha mẹ được tiếp cận thế giới quan của con trẻ dễ dàng hơn.
- Học không giới hạn
Không gian học tập được mở rộng vô tận, trẻ không chỉ gói gọn trong khuôn khổ lớp học mà còn thông qua hoạt động, dự án, tham quan, tình huống thực tế…
Hạn chế của Unschool là gì?
Tuy nhiên, unschooling cũng có một số điểm hạn chế, bao gồm:
- Không có lộ trình học cụ thể
Việc học tập được hình thành dựa trên sự tự phát và hứng thú của trẻ mà không theo bất kỳ khuôn khổ, chương trình cụ thể có thể sẽ khiến cha mẹ và con cái đôi lúc cảm thấy không có định hướng.
- Không có hệ thống kiến thức khoa học
Trẻ có thể học một cách rất sâu về những vấn đề mà chúng quan tâm. Tuy nhiên, nếu phụ huynh không có nền tảng hoặc không chú trọng việc phổ cập kiến thức cho trẻ thì sẽ để lại nhiều lỗ hổng về kiến thức xã hội, khoa học và những kiến thức cơ bản khác.
- Thiếu hụt kiến thức toán học
Một trong những nhược điểm lớn của Unschool là sự thiếu hụt kiến thức toán học cơ bản. Vì trẻ không có nền tảng vững chắc về toán học nên khả năng tư duy logic, giải quyết vấn đề cũng sẽ bị hạn chế.
- Không có chỗ cho những kiến thức hàn lâm, trừu tượng
Trẻ học những gì chúng quan tâm chứ không hẳn những gì quan trọng. Vì vậy, rất khó để đưa những kiến thức hàn lâm, trừu tượng vào chương trình học như vật lý, hóa học…
Khác biệt giữa Unschool và Homeschool là gì?
Unschooling và homeschooling là hai phương pháp giáo dục tại nhà khác nhau. Homeschooling thường có cấu trúc hơn unschooling và bao gồm một chương trình học cụ thể mà trẻ em phải hoàn thành. Unschooling, mặt khác, không có cấu trúc và được dẫn dắt bởi sở thích của trẻ em.
| Đặc điểm | Unschooling | Homeschooling |
|---|---|---|
| Cấu trúc | Không có cấu trúc | Có cấu trúc |
| Chương trình học | Không có chương trình học cụ thể | Có chương trình học cụ thể |
| Giáo viên | Trẻ em là giáo viên chính của mình | Cha mẹ, gia sư hoặc giáo viên trực tuyến |
| Địa điểm học tập | Có thể học ở bất kỳ nơi nào | Thường học ở nhà |
| Mục đích | Nhằm giúp trẻ phát triển tình yêu học tập và theo đuổi sở thích của chúng | Nhằm cung cấp cho trẻ một nền giáo dục toàn diện |
Một ngày của trẻ Unschool sẽ như thế nào?
Một ngày của một đứa trẻ unschool có thể bao gồm nhiều hoạt động khác nhau. Ví dụ, một đứa trẻ có thể bắt đầu ngày mới bằng cách đọc sách, sau đó dành thời gian ở ngoài trời để khám phá thiên nhiên. Buổi chiều, đứa trẻ có thể làm việc trên một dự án nghệ thuật hoặc học cách nấu ăn. Buổi tối, đứa trẻ có thể thư giãn bằng cách xem phim hoặc chơi trò chơi.
Hàng ngày của trẻ đều xoay quanh đam mê, sở thích, chứ không phải lịch học, thời khóa biểu cố định, cũng không bị phụ thuộc vào sách vở, giáo trình.
Unschooling là một phương pháp giáo dục thay thế cung cấp cho trẻ nhiều cơ hội để học tập và phát triển. Phương pháp này dựa trên ý tưởng rằng trẻ em học tốt nhất khi được tự do theo đuổi sự tò mò của mình và được tiếp xúc với nhiều loại trải nghiệm. Unschooling là một lựa chọn tốt cho trẻ em tự lập, có động lực và muốn học theo cách riêng của mình.